Müzik NFT'leri ile Ne Yapabilirim?
Yazar: Duygu Kambur
‘Müzik NFT’leri Ne Mi?’ yazısında Müzik NFT’lerinin basitçe ne olduğunu, endüstriyi nasıl ve hangi açılardan dönüştürme potansiyeli taşıdığını; müzisyen, sektörün diğer bileşenleri ve dinleyeciler açısından nasıl avantajlar sağladığını yazmıştım. Bu hafta da müzik NFT’lerinin aslında pratikte müzisyen ve dinleyiciler için ne demek olduğu, nasıl etkileşime geçilebileceğini paylaşacağım. Ama bu sefer çeviri de var! NFT pazar yerlerini ve streaming platformlarının her birini birebir deneyimlemediğim için yazının o kısmında kapsamlı ve doğru değerlendirmeler yapan metinlerden bir kürasyonun çevirisini paylaşıyorum*.
Yine kısaca en basit tanımlamayla başlayalım.
Bir müzik NFT'si neye benziyor?
Çoğu müzik NFT'sine, animasyonlu veya statik bir görsel ve içindeki müziği dinlemeni ve duraklatmanı sağlayan bildiğin ‘play/oynat’ butonu eşlik ediyor. Bazı müzik NFT'leri bir albüm olarak birçok parçayı içerebilirken bazıları kısa ses parçaları olabiliyor. Müzik NFT’lerinde animasyonlu görüntüler ve ses dosyalarının kombinasyonu olduğu çalışmalar da var. Örneğin, Maroon 5'ın 2021’de ilk fan DAO örneklerinden biri olarak YellowHeart’ta paylaştığı Maroon 5 NFT Koleksiyonu, grubun animasyonlu albüm çizimlerini ve portrelerini içeriyor.
Müzisyensin, müzik NFT’ni nasıl yaratır ve satarsın?
Bir müzik NFT'si oluşturmak ve satmak için bir NFT pazar yerinde hesabın ve dijital cüzdanın olmalı. Ardından, satmak istediğin müzik NFT koleksiyonunu mint ediyorsun. NFT minting, blokzincirde NFT yayınlama ve satın alınabilir hale getirme süreci. Ardından koleksiyonun takipçiler için erişilebilir hale geliyor.
NFT'lerinden akıllı sözleşmeler yoluyla telif ücreti kazanabiliyorsun. Bu sözleşmeler; mülkiyeti belirlemek, NFT satıldığında aktarılabilirliğe izin vermek ve orijinal yaratıcısının sonraki satışlardan kazanmaya devam edebilmesi için NFT'nin kopyalanmamasını sağlamak için koda dayanıyor. NFT her satıldığında, müzisyen orijinal satış fiyatının bir yüzde alıyor - bu oran genellikle yüzde 1 ila yüzde 10 arasında oluyor.
Bu süreçteki en önemli karar, NFT’ni basmak ve satmak istediğin pazarın hangisi olacağını seçmek. Pazar yerleri, gelecekteki tüm satışlara yayılan telif yüzdeni, haklarını ve dinleyiciye erişim kapasitesini belirliyor. Aklına, ‘Hangi pazar yerlerini, neden tercih etmeliyim?’ sorusu geldi gibi, cevabını yazının devamındaki örnekleri inceleyerek bulabilirsin.
Müzik NFT’sini nasıl alırsın?
Satma sürecinin başında olduğu gibi müzik NFT’si almak için de dijital bir cüzdana ihtiyacın var. Seçtiğin platformda geçerli olan kripto paranın cüzdanında yüklü olması gerekiyor. Metamask, ZenGo birçok platformda kabul gören, kripto ve NFT’yi birlikte saklamaya izin veren cüzdanlar. NFT’yi satın aldıktan sonra koleksiyonunda tutabilir ya da bir yatırım aracı olarak yaklaşıyorsan tekrar satabilirsin. Birçok yatırımda olduğu gibi, satın aldığın NFT'nin para getireceğinin garantisi yok, onu sonunda kaybedebilirsin de.
Hangi pazar yerleri ne sunuyor, ne sunamıyor?
Karma pazar yerleri
Yani, sadece müzik NFT’lerini değil farklı NFT’leri de içeren pazar yerleri. İçerik üreticisi, müzisyen gözünden bir pazar yeri seçerken göz önünde bulundurulması gereken bir nokta, bir NFT'yi basıp açık artırmaya çıkarmak mı yoksa her biri ayrı ayrı fiyatlandırılmış bir NFT koleksiyonunu olarak çıkmak mı? Koleksiyonlar için en büyük NFT pazar yerlerinden olan OpenSea ve Rarible' tercih edebilirsin. OpenSea'nin kullanımı benzerlerine göre daha kolay, herhangi bir listeleme veya minting ücreti talep etmiyor. Tüm işlemlerde yüzde 2,5'lik bir kesinti alarak standart bir pazar modeli üzerinde çalışıyan OpenSea, Ethereum ve Polygon blok zincirleri ile uyumlu.
Rarible ise Ethereum, Flow ve Tezos blok zincirlerinde minting seçeneklerine sahip çok zincirli bir pazar yeri. Rarible, topluluk tabanlı ilk NFT pazarı yeri.
Koleksiyon yerine tek bir NFT basmayı düşünüyorsan, SuperRare ve Zora gibi platformlar öne çıkıyor. Ancak bazı platformlarda olduğu gibi SuperRare’de de genellikle birkaç ay uzunluğunda bir bekleme listesi olan bir başvuru sürecinden geçmek gerekiyor. Üzgün surat.
Müzik odaklı NFT pazar yerleri
Catalog'da, müzisyen/üretici olarak Catalog'un açık müzik kitaplığına (ücretsiz olarak yayınlanabilen) bir kayıt ekleyebilir, bir ‘şimdi satın al’ fiyatı belirleyebilir, bir yedek açık artırmada listeleyebilir veya bir koleksiyoncu tarafından yapılan bir teklifi kabul edebilirsin. İlk satışının yüzde 100'ünü alabilir ve ayrıca kayıtların her yeniden satıldığında pay kazanırsın. Ve en önemlisi, alacağın yeniden satış fiyatını müzisyen/üretici olarak sen belirliyorsun . Ancak, platform henüz herkesin katılımına açık değil. İsmini bekleme listesine almak için gönderim formunu doldurabilirsin.
Sound.xyz, streaming’i minting ve topluluk dinleme ile birleştiren bir platform. Sound'da sanatçılar, yeni parça lansmanları için sınırlı sayıda NFT ile bir dinleme partisi başlatabiliyorlar. Dinleme partileri günlük olarak gerçekleşiyor ve platformun ilk airdrop’undan bu yana neredeyse tüm NFT koleksiyonları sold-out oldu. Sound da Catalog'a benzer şekilde çalışıyor. Ancak şu an herkese açık değil; şimdilik Sound Discord’una katılmayı deneyebilirsin.
Async Music, öne çıkan NFT platformlarından Async Art'ın müzik odaklı kolu. Async Music'te bir şarkıyı oluşturan her parça (gitar, piyano, vokal, perküsyon) ayrı ayrı ve çok sayıda farklı versiyonla yükleniyor. Bu durum, sanatçıların tek bir ana parça oluşturmak için bir araya gelen katmanlarla müziği dinamik bir şekilde basmalarına olanak tanır. Bu parçalar bir ana NFT'de rastgele derlendiğinden, platformdaki şarkılar kompozisyonlarını değiştirme yeteneğine sahip, yani bir kullanıcı her dinlemeye geldiğinde farklı bir kompozisyona denk gelebilir. Ancak, platform şu anda minting’e izin vermiyor. Ve yeni başlayanlar için en erişilebilir, anlaşılabilir UX’e de sahip değil.
Burada uzun uzun paylaşamadığım diğer karma ve müzik NFT pazar yerini de şuraya art arda linkliyorum, buyrunuz: Objkt, Royal, OneOf, Kalamint, AirNFTs, NFT Tone
*Kısmen çevirilen kaynaklar şurada ve şurada, tamamını linklerden okuyabilirsiniz.